رشد جامعه شناسی ادبیات در ایران.                          نویسنده :  فریده آژیر

جامعه شناسی ادبیات درغرب حوزه جا افتاده ای  است ،که با وجود چهره های بارزی همچون آرنوند هاورز،جورج لوکاچ،لوسین گلدمن،والتربنیامین ،ژاک دریدا و غیره توانسته اند هم به غنای دانش ادبی یاری رسانند، وهم به شناخت عمیق از رشد اندیشه وتحولات  اجتماعی بیافزایند .

در ایران به جز چند چهره ی شناخته شده هم چون  امیر حسن آریان پور ،علی اکبر ترابی ،جعفر پوینده که عمدتا به ترجمه ی آثار مربوط به جامعه شناسی ادبیات پرداخته اند، زیرا جامعه شناسی ادبیات ایران چندان گسترده نبوده است.این در حالی است ،که نقد ادبی در داخل با حضور چهره هایی چون رضا براهنی،هوشنگ گلشیری ،داریوش آشوری ،شمس لگنرودی ،شاهرخ مسکوب ،فرج سرکوهی،پیام یزدانجو و چند تن دیگر نشان پویایی وجدی تر شدن نقد ادبی در ایران است .در این میان  آثار بابک احمدی در غنای شناخت نظریه های زیبایی شناسی وادبیات نقش چشمگیری داشته اند .با این همه نقد ادبی فارسی (ایرانی)عمدتا با تمایلات هستی شناسانه،اسطوره شناسی،زیبا شناسی ،بررسی تاریخی و نظریه پردازی توام بوده است.

شاید بتوان گفت در سالهای اخیربا گسترش نقد روان کاوانه ، بویژه با آثاری چون" روانکاوی وادبیات" ،"دومتن  دو انسان" از حورا یاوری،"تحلیهای  روان شناختی در هنر وادبیات " از محمد صنعتی  و"بوف کور وناسیونالیسم" از آجودانی و"نقد های ارزنده و هرمنوتیکی" بهروز شیدا به ادبیات فارسی در حال نضج است.اما در توصیف جامعه شناسی ادبیات باید از آن به عنوان دانشی میان رشته ای نام برد که از یک سو با علوم ادبی ،زبان شناسی وفلسفه در هم آمیخته واز سوی دیگر با علوم اجتماعی وتاریخ ارتباطی تنگاتنگ دارد .با این همه برخی جامعه شناسی ادبیات را  از جامعه شناسی ادبی جدا می کنند .به عقیده آن ها جامعه شناسی ادبیات به فرامتن یا بافتار متن می پردازد، در این حوزه ،تولید وتوزیع کتاب  خوانندگان ،نویسندگان  منتقدان نهاد های ادبی قرار می گیرند، در حالیکه جامعه شناسی ادبی که یکی از شاخهای علوم ادبی است ،توجه خودرا به متن ومعنای متن معطوف می کند ،وبه دنبال گسترش درک وتاویل متن بارویکردی زبان شناسانه ومعنا شناسانه است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: